మోహముద్గరః 11-20

మా కురు ధన జన యౌవన గర్వం హరతి నిమేషాత్కాలః సర్వమ్
మాయామయమిదమఖిలం బుధ్వా బ్రహ్మపదం త్వం ప్రవిశ విదిత్వా ||11 ||

ధనము - జనము - యౌవనము చూచి గర్వపడకుము.వీటన్నిటినీ కాలము ఒక్కక్షణములో హరించును.మాయామయమయిన ఈ ప్రపంచమును విడిచి జ్ఞానివై బ్రహ్మపదము పొందుము.

 దినయామిన్యౌ సాయం ప్రాతః శిశిరవసంతౌ పునరాయాతః
కాలః క్రీడతి గచ్ఛత్యాయుః తదపి న ముంచత్యాశావాయుః || 12 ||

పగలు - రాత్రి , సాయంకాలము - ప్రాతఃకాలము , శిశిర ఋతువు - వసంత ఋతువు ఇవన్నీ మళ్ళీ మళ్ళీ వచ్చును.కాలము ఆటలాడుచున్నది.ఆయుష్షు క్షీణించుచున్నది అయినా ఆశ విడవకున్నది.

 కా తే కాంతా ధన గతచింతా వాతుల కిం తవ నాస్తి నియంతా
త్రిజగతి సజ్జనసం గతిరైకా భవతి భవార్ణవతరణే నౌకా || 13 ||

 ఓ మూర్ఖుడా! నీకు కాంత - ధనములపై చింత ఎందుకు? నిన్ను శాసించువాడెవడూ లేడా ఏమి? మూడులోకములలోనూ, సత్పురుషసాంగత్యమొక్కటే సంసారసముద్రము దాటించు నౌక.

 జటిలో ముండీ లుంఛితకేశః కాషాయాంబరబహుకృతవేషః
పశ్యన్నపి చ న పశ్యతి మూఢః ఉదరనిమిత్తం బహుకృతవేషః ||14 ||

జడలు ధరించినవాడై - గుండు కొట్టించుకున్నవాడై - జుట్టు కత్తిరించుకున్నవాడై - కాషాయవస్త్రములు ధరించినవాడై పొట్టనింపుకొనుటకు వివిధ వేషములు ధరించు మూర్ఖుడు చూస్తూ కూడ చూడనట్లుండును.

 అంగం గలితం పలితం ముండం దశనవిహీనం జాతం తుండమ్
వృద్ధో యాతి గృహీత్వా దండం తదపి న ముంచత్యాశాపిండమ్ || 15 ||

శరీరం క్షీణించినది , తలనెరసినది , దంతములు ఊడినవి, ముసలివాడై కర్రపట్టుకు నడుచుచున్నాడు.అయినా ఆశ వదులుటలేదు.

 అగ్రే వహ్నిః పృష్ఠేభానుః రాత్రౌ చుబుకసమర్పితజానుః
కరతలభిక్షస్తరుతలవాసః తదపి న ముంచత్యాశాపాశః || 16 ||

ముందు అగ్నిని వెనుక సూర్యుని ఉంచుకొని చలికాచుకొనుచూ, రాత్రులలో మోకాలుపై గడ్డమునుంచి , చేతులతో భిక్ష స్వీకరించుచూ , చెట్టుకింద నివసించువానిని కూడా ఆశాపాశం వదులుటలేదు.

 కురుతే గంగాసాగరగమనం వ్రతపరిపాలనమథవా దానమ్
జ్ఞానవిహినః సర్వమతేన ముక్తిం న భజతి జన్మశతేన || 17 ||

గంగా - సముద్ర సంగమములలో స్నానంచేసినా , వ్రతములను ఆచరించినా , దానం చేసినాకూడా తత్త్వజ్ఞానం లేనివాడు వంద జన్మలైనా ముక్తి పొందడు.

 సుర మందిర తరు మూల నివాసః శయ్యా భూతల మజినం వాసః
సర్వ పరిగ్రహ భోగ త్యాగః కస్య సుఖం న కరోతి విరాగః || 18 ||

గుడిలో చెట్టుకింద నివాసము , నేలపై నిద్ర, తోలును వస్త్రంగా ధరించుట, దేనినీ స్వీకరించకపోవుట, భోగముననుభవించకపోవుట అను వైరాగ్యము ఎవడికి సుఖమివ్వదు?

 యోగరతో వాభోగరతోవా సంగరతో వా సంగవీహినః
యస్య బ్రహ్మణి రమతే చిత్తం నందతి నందతి నందత్యేవ || 19 ||

 యోగమును ఆచరించువాడుకానీ - సుఖములననుభవించువాడుకానీ, బంధములు పెంచుకొనువాడుకానీ - తెంచుకొనువాడుకానీ, ఎవడిమనస్సు పరబ్రహ్మయందు లగ్నమగునో వాడు ఆనందించుచునే ఉండును.

 భగవద్ గీతా కించిదధీతా గంగా జలలవ కణికాపీతా
సకృదపి యేన మురారి సమర్చా క్రియతే తస్య యమేన న చర్చా || 20 |

కొంచమైనా భగవద్గీత చదివి, ఒక కణమైనా గంగాజలం త్రాగి, ఒక్కసారైనా విష్ణువును పూజించినవానిని యముడేమి చేయగలడు?